♦ រៀបរៀងដោយលោក សួ លីឡាយ
សួស្ដីបងប្អូនទាំងអស់គ្នា តើអ្នកទាំងអស់គ្នាធ្លាប់ឆ្ងល់ទេថា រៀងរាល់ពេលអ្នកទាំងអស់គ្នា ស្វែងរកព័ត៌មាននៅក្នុង Browser វាតែងតែភ្ចាប់មកជាមួយពាក្យថា http ឬ https នៅខាងមុខនៃពាក្យ www តើពាក្យ http និង https ¬មានន័យដូចមេ្ដច? កុំឲ្យខាតពេលយូរយើងចូលទៅកាន់ប្រធានបទរបស់យើងទាំងអស់គ្នា ។ ប្រធានបទរបស់យើងគឺ តើ HTTP និង HTTPS មានភាពខុសគ្នាយ៉ាងដូចមេ្ដច?
→ តើ HTTP ជាអ្វី ហើយវាមានតួនាទី និងដំណើរការដូចម្ដេច?
HTTP មកពីពាក្យថា Hyper Text Transfer Protocol ។ វាមានតួនាទីក្នុងការបញ្ចូនទិន្នន័យតាមអ៊ីនធើណេតដោយការដាក់សំណើ (Request) របស់ Client (User) ទៅកាន់ម៉ាស៊ីនមេ (Web server) តាមរយៈ Browser ហើយម៉ាស៊ីនមេធ្វើការទទួលសំណើ (Request) នឹងដំណើរការនៅ Process ដែរ Client បាន Request នោះ បន្ទាប់មកធ្វើការបញ្ចូន (Response) ទិន្នន័យតាមរយៈ Browser ត្រលប់ទៅ Client វិញ ។

→ តើ HTTPS ជាអ្វី ហើយវាមានតួនាទី និងដំណើរការដូចម្ដេច?
HTTPS មកពីពាក្យថា Hyper Text Transfer Protocol Secure ជាកំណែទម្រង់ផ្នែកសុវត្ថិភាពនៃ HTTP ។ ដែរវាមានតួនាទីក្នុងការ ការពារទិន្នន័យរបស់ Client ដោយធ្វើការ Encrypt ទិន្នន័យចាប់តាំងពីពេលដែល Client ធ្វើការ Request រហូតទិន្នន័យបានទៅដល់ ម៉ាស៊ីនមេ (Webserver) ។ ជាទូទៅគេនិយមក្នុងការប្រើប្រាស់ HTTPS ក្នុងការបញ្ចូលទិន្នន័យសំខាន់ដូចជា ដើម្បីចូលទៅកាន់ គណនី ធនាគារ, គណនីអ៊ីម៉ែល, គណនីFacebook, ឬគណនីសំខាន់ៗជាច្រើនទៀត ប្រតិបត្តិការតាម Online និងនិន្នន័យសម្ងាត់របស់អតិថិជន ។